De gepensioneerde banketbakker Dirk Jansen is tien jaar geleden gediagnostiseerd als diabetespatiënt. Op advies van zijn kinderen gebruikt hij sinds een half jaar een moderne insulinepomp om controle te houden over zijn diabetes. Na gebruik van deze insulinepomp wordt de data direct op zijn smartphone zichtbaar en ziet Dirk Jansen wat de conditie van zijn lichaam is. Ook wordt de data gedeeld met het medische team in het ziekenhuis die hem op afstand in de gaten houdt met een analyseprogramma. De insulinepomp in combinatie met de app op de smartphone van Dirk Jansen is een vorm van M-Health.
Een eenzame ambassadeur
Onderzoek laat zien dat M-health de autonomie van ouderen vergroot en daarmee ook de kwaliteit van leven. Het belang van M-health is dan ook groot. Dirk Jansen ziet dit belang en is een belangrijke ambassadeur van M-health technologie. Dirk Jansen is echter wel een uitzondering. M-health wordt namelijk door ouderen nog weinig gebruikt. Zoals bekend vergrijst de West-Europese samenleving, neemt de vraag naar zorgdiensten verder toe en stijgen de kosten voor de gezondheidzorg mee. M-health kan een oplossing bieden bij het verlagen van de zorgkosten, maar ook bij het verhogen van de kwaliteit van leven bij ouderen. Daarom is het belangrijk om te achterhalen wat mensen tegenhoudt om M-health te gebruiken en oplossingen te vinden om het gebruik van deze innovaties te vergroten. Edward Wortman heeft onderzoek gedaan naar de weerstand die ouderen ervaren ten aanzien van M-health. In dit onderzoek is ook de rol van gamification bij M-health voor ouderen meegenomen.
Weerstand tegen M-health gebruik
Weerstand treedt op bij verandering van gebruik van een dienst of product en bestaat uit verschillende elementen, namelijk waarde, gebruik, imago, traditie en risico. Het onderzoek van Edward Wortman (2017) onder 117 Nederlandse 60-plussers laat zien dat in de context van gezondheidzorg en IT-producten de elementen van weerstand ‘risico’ en ‘verandering van gebruik’ belangrijke redenen zijn waarom ouderen geen intentie hebben om M-health te gebruiken. Met het element ‘risico’ wordt onder andere bedoeld een gebrek aan vertrouwen in de M-health aanbieder en issues rondom privacy en veiligheid van persoonlijke data.
Focus op weerstandfactoren van de gebruiker
Het onderzoek van Edward Wortman (2017) levert een aantal belangrijke aanbevelingen op voor onder andere M-health aanbieders, overheden en patiëntenorganisaties. Om weerstand te verlagen zouden M-health aanbieders zich meer moeten focussen op factoren zoals een eenvoudige manier van gebruik en duidelijke communicatie over de voordelen die het gebruik van M-health opleveren. Gebruikers hebben daarnaast vaak een sterke (negatieve) perceptie over het verliezen van de controle over hun privacy. De data van de gebruiker is privé en gevoelig en zou ook niet zomaar gebruikt mogen worden door derde partijen zonder toestemming van de gebruiker. Aanbieders zouden daarom meer aandacht moeten hebben voor de invloed van privacy issues van gebruikers. Verder geven ouderen aan niet te begrijpen hoe de veiligheid rondom M-health en de gedeelde data is geregeld. Aanbieders kunnen deze weerstand verminderen door duidelijk uit te leggen hoe deze veiligheid is georganiseerd. Zoals eerder beschreven is het gevoel van vertrouwen hebben in de aanbieder cruciaal voor potentiele gebruikers. Het wordt tijd dat M-health aanbieders zich hier bewuster van worden en zich focussen op het winnen van dit vertrouwen!
Ouderen en gamification
Gamification is hot! Gamification is gedefinieerd als spelelementen in een niet spelomgeving met als doel een intrinsieke motivatie te stimuleren bij gebruikers om een taak of opdracht uit te voeren. Praktische voorbeelden van gamification zijn het verzamelen van punten, gerankt worden op scorelijsten of het krijgen van feedback van andere gebruikers. Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat gamification werkt bij M-health (El-Hilly en anderen, 2016; Rose en anderen, 2013). Veel onderzoeken zijn echter vooral gericht op jongeren maar het onderzoek van Edward Wortman (2017) toont aan dat gamification ook een positieve invloed heeft bij oudere mensen. Door M-health te voorzien van spelelementen zal deze doelgroep eerder M-health gaan gebruiken. Dit resultaat is dan ook een belangrijk signaal voor ontwikkelaars en aanbieders van deze producten.
De toekomst van M-health
Edward Wortman aan het woord: “Het investeren van gamification in M-health producten biedt veel toekomstperspectief! Ik ben ervan overtuigd dat door beter naar de behoefte te kijken en wensen van de gebruiker centraal te zetten M-health meer gebruikt gaat worden door de mensen die het nodig hebben. Ik kijk dan ook uit naar het Mobile Healthcare Congres en zal met grote interesse de presentaties en sessies volgen over OuderenzorgTech en de rol van de gebruiker”.
Wie is Edward Wortman?
Edward Wortman gelooft dat de zorgsector kan profiteren van de marketingideologieën, -strategieën en -instrumenten. Van januari tot juli 2017 heeft Edward Wortman onderzoek gedaan naar de rol van weerstand en gamification in de context van M-health onder ouderen. Dit onderzoek is uitgevoerd in het kader van zijn parttime master in Marketing aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Het onderzoek is begeleid door prof. dr. Ruud Frambach.
Referenties
- El-Hilly, A. A., Iqbal, S. S., Ahmed, M., Sherwani, Y., Muntasir, M., Siddiqui, S., Eisingerich, A. B. (2016). Game On? Smoking Cessation Through the Gamification of mHealth: A Longitudinal Qualitative Study. JMIR Serious Games, 4(2), E18.
https://games.jmir.org/2016/2/e18/
- Rose, K. J., Koenig, M., & Wiesbauer, F. (2013). Evaluating success for behavioral change in diabetes via mHealth and gamification: MySugr’s keys to retention and patient engagement. Diabetes Technology & Therapeutics, 15, A114.
https://assets.mysugr.com/website/mysugr.com-wordpress/uploads/2017/03/attd-2013-poster.pdf
- Wortman, E.A.H.A.M. (2017). Gamification to Reduce Resistance Adoption of M-health Innovations Among Elderly People. Vrije Universiteit Amsterdam
