Bron: Nyenrode
Tijdens het Mobile Healthcare Event op 7 november in de Jaarbeurs in Utrecht is bekend gemaakt dat Vincent Blijleven, postdoctoral researcher aan Nyenrode Business Universiteit, de BAZIS-prijs 2017-2018 heeft gewonnen. Voorzitter van de jury, prof. dr. Lisette van Gemert – Pijnen, hoogleraar eHealth aan de Universiteit Twente, “Vincent laat op originele wijze zien dat een zorgvuldige analyse van workarounds een waardevolle bijdrage kan leveren aan het kritisch evalueren van de interactie tussen ICT-systeem, werkomgeving en eindgebruikers”. Blijleven promoveerde op 28 maart 2018 aan Nyenrode Business Universiteit met als titel ‘A Sociotechnical Perspective on Workarounds Emerging from Electronic Health Record System Usage in an Academic Hospital Setting’.
Blijleven is positief verrast met deze waardering voor zijn onderzoek: “Een eer en een mooie erkenning voor het gedane werk. Mijn doel was om een proefschrift te schrijven dat niet alleen een sterk wetenschappelijke bijdrage zou leveren, maar ook vanuit praktisch oogpunt een duidelijke meerwaarde biedt. Ik vind het mooi om te zien dat organisaties binnen de zorg en daarbuiten mijn onderzoeksresultaten gebruiken. Ze kunnen hiermee op een laagdrempelige en snelle manier voortgang boeken op het gebied van patiëntveiligheid, kwaliteit en efficiëntie.”
‘Workarounds’
Blijleven had als casus voor zijn onderzoek een elektronisch patiëntendossier (EPD) gekozen dat wordt gebruikt in een academisch ziekenhuis. “Een EPD wordt ook wel de ruggengraat van een moderne ziekenhuisorganisatie genoemd. Het systeem moet vanwege de complexiteit van een academisch ziekenhuis voldoen aan een veelvoud aan eisen van verschillende zorgspecialismen. Omdat het lastig is om een EPD aan alle, soms conflicterende, eisen te laten voldoen, zien we dat EPD-gebruikers eigen workarounds ontwikkelen.”
Workarounds zijn handelingen die worden gecreëerd door EPD-gebruikers om om te kunnen gaan met bijvoorbeeld hun beperkte kennis van het systeem, technische beperkingen, of onbedoelde negatieve gevolgen van organisatiebeleid. Workarounds bieden een EPD-gebruiker op die manier alternatieve oplossingen om dergelijke beperkingen te omzeilen en alsnog tot het gewenste resultaat te kunnen komen, met of zelfs zonder het systeem. Blijleven: “Hoewel workarounds soms voordelig zijn, leiden ze ook vaak tot informatie- en werkprotocollen die instabiel, onbetrouwbaar en niet beschikbaar zijn. Hierdoor komt de veiligheid, kwaliteit en efficiëntie van zorg mogelijk in het geding.”
Uitingen van lerend vermogen
Na de overhandiging van het juryrapport en de oorkonde kreeg Blijleven de mogelijkheid om zijn onderzoek toe te lichten aan het aanwezige publiek: “In plaats van workarounds te beschouwen als negatieve en ongewenste verschijningen, kan je ze interpreteren als uitingen van lerend vermogen van systeemgebruikers. Op basis van dit voortschrijdende inzicht kan je uitstekend kapitaliseren om je systeem beter in te richten. Dat maakt het identificeren, analyseren en oplossen van workarounds waardevol. Hoewel dit inzicht ruimschoots aanwezig is onder gebruikers, laten organisaties dit potentieel nog veel onbenut.”
Blijleven raadt dan ook aan om workarounds multidisciplinair te analyseren en te verhelpen: “Stel werkgroepen samen met systeemgebruikers, systeemontwikkelaars, kwaliteitsmedewerkers en management. En kijk bij het analyseren niet alleen naar de technische context waarin de workaround zich voordoet, maar kijk vooral ook naar de context van de gebruiker, de aard van de taak, organisatiebeleid, en de fysieke omgeving waarin het systeem gebruikt wordt. Alleen zo doorgrond je workarounds volledig en kan je zodoende het systeem beter in te richten.”
