Het Nederlandse zorgstelsel staat voor grote veranderingen. We moeten de toenemende druk op de zorg namelijk het hoofd bieden met minder zorgprofessionals. Digitale, passende zorg speelt hierbij een rol. Karel van den Broek, directeur Fondsen en Informatiemanagement en CIO van Zorginstituut Nederland, deelt vier aspecten van toekomstgerichte, passende zorg.
Verzekerde zorg voor iedereen in het Nederlands zorgstelsel
De voornaamste missie van Zorginstituut Nederland is het waarborgen van het verzekerde pakket van passende zorg voor alle inwoners van Nederland. Karel: “Het verzekerde pakket is de basis van onze werkzaamheden, bijvoorbeeld bepalen wat er wel én niet in het pakket past. We richten ons hierbij op kwaliteitsverbetering van de zorginhoud. Gegevensuitwisseling en digitale zorg zijn hier vaste onderdelen van. Hiermee dragen we bij aan een houdbaar, duurzaam en mensgericht zorgstelsel”.
Hoe houden we het zorgstelsel intact met minder mensen?
“De grootste maatschappelijke uitdagingen van de komende tijd is de huidige kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van het zorgstelsel behouden. Ondanks de vergrijzing en het personeelstekort”, zegt Karel. Passende zorg is hiervoor de sleutel, en gaat van vier aspecten uit:
- Waardegedreven zorg, een medicijn of behandeling moet bewezen effectief zijn voor een patiënt. Anders komt het uberhaupt niet in het verzekerde pakket.
- Zorg dichtbij als het kan, organiseer de zorg zo dicht mogelijk bij de burger. Hij of zij hoeft niet constant op pad, maar wel als het noodzakelijk is. Bepaalde zorgvormen zijn namelijk bijzonder en vereisen dure apparatuur. Dit is onbetaalbaar, tenzij de zorgvormen worden gecentraliseerd in een aantal ziekenhuizen.
- Samen beslissen, goede zorg komt in overleg tussen patiënt en behandelaar tot stand. Samen beslissen noemen we dat. Karel: “Onderzoek toont aan prostaatkanker bij 41% van de patiënten wordt behandeld op genezing tot de laatste dagen voor hun dood. De behandeling is niet prettig én kost enorm veel geld. Je kunt dan beter het moeilijke gesprek aangaan over pijnbestrijding en de laatste dagen relatief comfortabel thuis doorbrengen”.
- Gaat over gezondheid in plaats van ziekte, passende zorg gaat niet alleen over ziekte, maar ook over gezondheid en zelfredzaamheid. Gezond eten, gewicht en sociale gezondheidsverschillen spelen hierbij een rol. Hoger opgeleiden leven in Nederland circa vijf jaar langer dan laagopgeleiden. Onder andere goede voorlichting en educatie spelen dus een belangrijke rol bij de preventie van ziekte.
Ontwikkel een holistische kijk op de zorg
De vier aspecten van passende zorg tonen aan dat een holistische kijk op de zorg noodzakelijk is. De patiënt pakt steeds vaker zelf de regie over preventie en behandeling. Het zorgstelsel wordt hierdoor steeds meer een netwerkmodel. Deze transformatie vraagt om drastische veranderingen aan de zorg, bijvoorbeeld aan de financiering ervan. “Zorgprofessionals krijgen geld voor een behandeling. Zij zijn daardoor gemotiveerd om te behandelen, terwijl dat niet altijd de beste oplossing is”, aldus Karel.
Bewezen effectief is leidend voor digitale zorg
“Veranderingen aan het zorgstelsel zijn, vanuit het verzekerde pakket, mogelijk als het bewezen effectief is. Digitale zorgvormen moeten ook echt toegevoegde waarde hebben voor de patiënt. Als iets bewezen werkt in de praktijk, moet het landelijk toegankelijk worden voor iedereen. Hier zit nu nog een drempel, daarom start Zorginstituut Nederland het programma Passende Zorgpraktijken. In het programma worden impactvolle voorbeelden van (digitale) passende zorg uit de praktijk opgehaald, waarna getracht wordt deze in de praktijk verder op te schalen via de zorgcontractering en het faciliteren van de discussie en de implementatie hiervan”, zegt Karel.
Breng zorginhoud en kwalitatieve innovatie samen
Karel: “Zorginstituut Nederland ziet regelmatig prachtige zorginhoudelijke voorstellen die artsen graag landelijk willen uitrollen. Het is echter lastig om data van andere ziekhuizen te bemachtigen, waardoor je geen onderzoek kan doen naar de brede inzetbaarheid van het voorstel. Ik zie duidelijk een scheiding tussen gegevensuitwisseling en zorginhoud. Experts op beide gebieden moeten samenwerken en ervaringen delen. Hiervoor zijn congressen en evenementen uitermate geschikt”.
Ga het gesprek aan
Wil jij weten waar andere artsen en ziekenhuizen mee bezig zijn met betrekking tot digitale zorg, gegevensuitwisseling en passende zorg? Bezoek dan het congres Mobile Healthcare op 16 november 2023 in Rotterdam Ahoy! Je ontmoet hier ruim 1.000 zorgprofessionals om mee te netwerken en je wordt geïnspireerd door meer dan 90 sprekers. Wil je meer weten over het programma? Download dan de brochure.
