In het verbeteren van de gezondheidszorg speelt het verbeteren van de informatieuitwisseling en samenwerking tussen alle betrokkenen een belangrijke rol. In de huidige praktijk ligt de kennis over een patiënt nog teveel verspreid. Virtual connected care, dat zich sinds corona in een stroomversnelling bevindt, is in dat opzicht een enorme stap vooruit. Zorg via een digitaal netwerk maakt telemonitoring, teleconsulting en op afstand onderling contact houden mogelijk. Vooral voor patiënten met complexe aandoeningen is het belangrijk dat er gemakkelijk en snel overlegd kan worden, met de patiënt als middelpunt.
Netwerkzorg in de praktijk
Chirurg Harry van Goor en patiëntexpert Igor Dirkx hebben elkaar gevonden in het ziekenhuis. Dirkx is sinds zijn elfde chronisch ziek en werd een tijdlang door Van Goor behandeld. Een paar jaar geleden ontmoetten ze elkaar weer op een door Dirkx georganiseerd Mobile Healthcare Event, omdat ze zich allebei inzetten voor digitale netwerkzorg. Voor Van Goor was Dirkx altijd al een speciale patiënt geweest: “Igor gaf als patiënt al snel aan dat hij wilde meedenken en meebeslissen over zijn behandeling. Zijn complexe klachten hadden nogal eens tot ingrepen geleid die niet op zijn persoon maar op zijn afzonderlijke aandoeningen waren gericht, met
soms schadelijke gevolgen.” Dit komt vaak voor. Als iemand voor verschillende klachten in verschillende ziekenhuizen wordt behandeld, vindt er te weinig onderlinge communicatie tussen de behandelaars
plaats, en werkt men gemakkelijk langs elkaar heen. Waardegedreven netwerkzorg kan dit voorkomen.
Virtual connected care
Een PGO (Persoonlijke Gezondheids Omgeving) is een goed hulpmiddel om de communicatie tussen patiënt en zijn zorgverleners te verbeteren. Het is een app die idealiter toegang geeft tot alle verschillende medische dossiers van de patiënt. Deze informatie krijgt echter pas betekenis als de behandelaars de patiënt gezamenlijk adviseren en begeleiden. Van Goor:
“Het gaat dan om alle betrokkenen: de specialisten, de huisarts, maar ook de paramedici. Overleg is goed mogelijk via video calls. Virtual connected care gebeurt in de praktijk echter nog veel te weinig. Men is het nog niet gewend en het moet worden georganiseerd. Plaats speelt geen rol meer, maar de modus van de bijeenkomsten moet nog vorm krijgen.” Van Goor denkt dan zelfs aan speciale virtual care centra, waarin een behandelend arts op vaste momenten online bereikbaar is voor overleg met andere specialisten om complexe problemen te bespreken, met de patiënt erbij.
Patiëntparticipatie voorop
Een belangrijk kenmerk van de waardegedreven zorg is dat de patiënt de
regie heeft over zijn behandeling, en toestemming kan geven of weigeren
voor bepaalde medische ingrepen. Een patiënt als Dirkx is mondig en weet
wat hij wil, maar niet iedereen beschikt over zijn gezondheids- en digitale
vaardigheden. Daarom is het misschien beter om de vragen en behoeften van de patiënt centraal te stellen, en de patiënt een gelijkwaardige rol in het overleg te geven. Dirkx heeft veel baat bij participatie. “Sinds ik als patiënt sterk betrokken ben bij mijn behandeling, hebben er geen overbodige of
schadelijke ingrepen meer plaatsgevonden. Ik ken mezelf en weet hoe mijn lichaam op medicatie en ingrepen reageert. Er zijn gelegenheden geweest
waarbij het ziekenhuis me wilde opnemen, terwijl ik wist dat ik beter thuis kon worden behandeld, aangevuld met monitoring op afstand en een alarmeringsknop.”
Zorg naar buiten het ziekenhuis
Complexe zorg buiten het ziekenhuis is steeds beter mogelijk. Als de veiligheid is gewaarborgd, kan de patiënt in steeds meer gevallen thuis blijven. In een panieksituatie heeft hij een alarmknop, waardoor deskundige hulp snel ter plaatse is. Patiënt en behandelaars moeten er natuurlijk wel op kunnen vertrouwen dat de hulp altijd op tijd is en de toestand van de patiënt snel kan worden beoordeeld. In ernstige
situaties moet meteen kunnen worden geschakeld naar een expert en indien nodig moet onmiddellijke ziekenhuisopname mogelijk zijn. Dit is volgens Van Goor de toekomst, maar moet nog veel beter worden
uitgekristalliseerd in Nederland. Daarvoor is dan weer een soepele, ongestoorde communicatie nodig tussen alle betrokkenen via virtual connected care.
De juiste zorg op de juiste plaats
Dirkx is een toonbeeld van activisme. Hij is niet zomaar een patiënt maar functioneert ten volle in het zorgsysteem. Door zijn netwerk in te zetten voor de zorg van morgen is hij een belangrijke verbinder. Hij heeft
in de Tweede Kamer gesproken over het belang van waardegedreven netwerkzorg en pleit voor hybride zorgverlening: dat de patiënt waar mogelijk kan kiezen tussen fysieke of digitale zorg. Er heerst nog teveel
conservatisme, vindt hij. “De ontwikkelingen zijn goed, maar gaan te langzaam. Er wordt veel uitgedacht, maar learning by doing werpt meer vruchten af.” Van Goor beaamt dat volledig: “Ook vanuit de professionele
kant moeten we ondernemender en minder angstig zijn. Het experiment met echte patiënten wordt teveel geschuwd.” Dirkx organiseert hybride events op het snijvlak van digitalisering en gezondheidszorg waarin
Informatie, Innovatie, Inspiratie en netwerken centraal staan. Bijvoorbeeld het Mobile Healthcare event van 17 november 2021.
Door: Hans Niewenhuis
