Dat we onze zorg radicaal anders moeten gaan organiseren lijdt geen twijfel meer. De groei van het aantal ouderen (en zieken), de almaar stijgende zorgkosten en het nijpend tekort aan zorgpersoneel dwingen ons na te denken over innovaties die zorgverleners werk uit handen nemen en bijdragen aan langer veilig zelfstandig thuis wonen. Her en der zijn pilots gaande, waaronder in Breda. Menno Jansen (Strategisch Programmanager Zorginnovatie bij Zorgverzekeraar CZ) is voorzichtig enthousiast.
Beschrijf de pilot in Breda eens.
“De gemeente Breda wil de leefstijl van alleenstaande senioren op afstand gaan monitoren en vroeg ons erbij vanwege de gezamenlijke belangen. Alleenstaande ouderen zijn een kwetsbare doelgroep. De monitoring gebeurt met behulp van sensoren in de woning die de leefstijl van mensen registreren. Denk aan hoe vaak ze het huis uitgaan, hoe vaak ze naar het toilet gaan, hoe lang ze op zijn en wanneer en hoe lang ze slapen. Het is een zelflerend systeem; iedereen heeft immers zijn eigen ritme. Verandert dat ritme ineens radicaal, dan stuurt het systeem een signaal naar bijvoorbeeld een zorginstelling en/of een mantelzorger, die dan in actie kan komen. Ook houdt het systeem in de gaten of er risico’s zijn, of dat reeds aanwezige risico’s groter worden, bijvoorbeeld het risico dat iemand te weinig drinkt op warme dagen. Vrijheid, zelfstandigheid én privacy blijven gewaarborgd; sensoren zijn immers geen camera’s.”
Hoe is CZ erbij betrokken?
“Wij werken vaak samen met de gemeente Breda bij de ontwikkeling van innovatieve projecten. We vonden het een mooi initiatief, maar wilden het wel breder trekken door ook de zorggebruikers, de mantelzorgers, de zorginstellingen en leveranciers van technologie actief in een “netwerkorganisatie” erbij te betrekken, zodat we een breed beeld krijgen van hoe nieuwe zorg eruit kan komen te zien met waarde voor alle partijen. We hopen dat de pilot werk bespaart en bijdraagt aan goede zorg en dat we de resultaten van de pilot straks ook in andere gemeenten kunnen toepassen.”
Gaat leefstijlmonitoring persoonlijke zorg vervangen?
“Nee, zeker niet. Wel kan het een deel van de zorgwerkzaamheden uit handen nemen – en dat is ook hard nodig. Persoonlijke, professionele zorg zal altijd in zekere mate nodig zijn, maar wellicht minder dan nu het geval is. De meeste ouderen willen zelfstandig blijven wonen – maar wel veilig. Nieuwe technologie maakt dat mogelijk. De thuiszorg hoeft dan niet langs te komen omdat dat nou eenmaal in het rooster staat, maar komt alleen als het moet of als mensen er behoefte aan hebben. Langer thuis blijven wonen is trouwens ook noodzakelijk om de zorgkosten in de hand te houden.”
Op welke hobbels zijn jullie gestuit?
“Wat opviel was dat het systeem aanvankelijk stress veroorzaakte. Niet alleen bij de zorgafnemer, ook bij de mantelzorger. Het duurt even voordat iedereen het systeem snapt en vertrouwt. Als dat eenmaal het geval is, willen mensen niet meer zonder leefstijlmonitoring. Het geeft rust. Niet alleen aan de zorgafnemer, ook aan de mantelzorger.”
Wat is de reden dat CZ deelneemt aan de pilot?
“Wij maken ons sterk voor de beste, betaalbare zorg voor onze verzekerden. Dat betekent dat we moeten innoveren. Daarom jagen wij innovaties aan. Wij willen met deze pilot onder meer leren hoe je een slimme combinatie kunt maken tussen nieuwe technologie en de formele zorg zoals we die in Nederland hebben ingericht. Hoe ziet dat nieuwe zorgproces er dan uit? Wat betekent dat voor de rol die de partijen nu spelen? Hoe komt die eruit te zien? Wat voor gevolgen heeft het voor de inzet van zorgverleners? En wat voor gevolgen heeft die werkwijze voor de financiering voor de zorg? Allemaal vragen waar wij samen met alle belanghebbenden het antwoord op zoeken. Co-creatie dus.”
Kun je al iets zeggen over de resultaten?
“De pilot loopt nu net een maand en er zijn pas zestig huishoudens aangesloten. We moeten er dus nog flink aan trekken, want we mikken op duizend aansluitingen. Uit een eerste onderzoekje blijkt dat het systeem een gevoel van rust geeft, zowel aan de alleenstaande senioren als de mantelzorgers. Ook waarderen de ouderen het dat het systeem onopvallend is en actief is zonder dat ze iets hoeven te doen. Bezoekjes door mantelzorgers worden leuke bezoekjes in plaats van zorgbezoekjes. We hebben ook al een concreet succesje geboekt. We zagen dat een bewoner een blaasontsteking aan het ontwikkelen was. Die persoon ging steeds vaker naar het toilet. We hebben die ontsteking weten te voorkomen. Voor mij bewijst dat dat het systeem een waardevolle bijdrage kan leveren aan de kwaliteit van de zorg en het in de hand houden van de zorgkosten.”
Als het systeem werkt, levert dat dan voor CZ een besparing op?
“Dat is lastig te zeggen. In deze fase is nog niet helder wie de kosten zouden moeten dragen en waar de baten zouden vallen. Om je een voorbeeld te geven: als Bredanaren langer thuis blijven wonen, nemen de kosten voor de gemeente Breda toe. Kortom: de pilot kost de gemeente Breda geld aan de voor- én de achterkant. We hopen dat de pilot meer helderheid geeft over de kosten en baten en hoe we die zouden moeten verdelen. Maar let op: geld besparen is niet de belangrijkste reden voor deze pilot. De deelnemende partijen zien gewoon dat de zorg anders moet en nemen hun verantwoordelijkheid. Wij als CZ, maar ook de gemeente Breda en de Bredase thuiszorginstellingen.”
Samen met de andere partners (Gemeente Breda, Sensara en zorginstellingen) presenteert Menno Jansen de hierboven beschreven pilot op het Mobile Healthcare Event (8 november 2018, Media Plaza Utrecht).
[alert_box title=”Mobile Healthcare 2018″ button_text=”Aanmelden” button_link=”https://www.mobilehealthcare.nl/aanmelden/” icon=”e608″] Mobile Healthcare vindt dit jaar plaats op8 november 2018! Het ontmoetingspunt voor 1000+ zorgprofessionals en 90 (inter)nationale topsprekers. Nu al 500 aanmeldingen, in 2017 uitverkocht. Voorkom teleurstellingen en meld u direct gratis aan! [/alert_box]
