Digitalisering is de toekomst van passende zorg, vandaar dat jij er als zorgprofessional mee bezig bent. De toepassing van digitale ontwikkelingen in de zorg brengt echter diverse vraagstukken mee. Dit ligt niet zozeer aan de ontwikkeling van technologie, maar juist aan de adoptie ervan door patiënten en zorgprofessionals. Marlies Schijven, winnaar van de prijs ‘Digitale Zorgprofessional van het Jaar’ in 2021, vertelt in deze blog meer over het verbeteren van de adoptie van digitalisering in de zorg door zowel patiënt als arts.
Waar is behoefte aan qua digitalisering in de zorg?
Het doel van digitalisering is om passende zorg te realiseren. Passende zorg verschilt per persoon. Kinderen hebben andere behoeftes dan volwassenen en hetzelfde geldt voor mensen in de geestelijke gezondheidszorg of de eerstelijnszorg. Digitalisering is dus een erg breed begrip, waardoor het lastig is om één ontwikkeling te noemen. De meeste technologische ontwikkelingen hebben wel een overeenkomst: de toegankelijkheid van zorg verbeteren.
Digitale ontwikkelingen die de toegankelijkheid van zorg verbeteren
Een voorbeeld van een goed doorontwikkelde digitale toepassing in de zorg is het platform van Luscii. Dit is een digitaal platform waarbij patiëntinformatie wordt gemeten, zodat zorgverleners hun patiënten op afstand kunnen monitoren. Hiermee kunnen onnodige fysieke bezoeken worden voorkomen, waardoor er meer ruimte is op de poliklinieken voor patiënten die daar écht naartoe moeten komen. Patiënten en zorgprofessionals hebben hier beiden profijt van.
Het struikelblok voor de toepassing van digitale ontwikkelingen in de zorg
Het probleem van digitalisering in de zorg ligt niet bij de technologie, maar juist bij de adoptie ervan. Een ontwikkeling die werkt in het ene ziekenhuis kan mogelijk niet werken in een ander ziekenhuis. De redenen hiervoor zijn bijvoorbeeld een gebrek aan goede afspraken over de inzet van bepaalde digitale innovaties. Daarnaast speelt ook een onvermogen om innovaties die elders ontwikkeld zijn één op één over te kunnen nemen een rol. Daarbij heb je ook te maken met juridische vraagstukken als je zorg op afstand implementeert. Je moet namelijk veiligheidsmarges en privacyvraagstukken incalculeren. De vraag bij het gebruik van platformen die zorg op afstand bieden is bijvoorbeeld wie er verantwoordelijk is als het misgaat, het ziekenhuis waar de patiënt onder behandeling is of de fabrikant van het platform. Hierbij ligt het ook aan de onderliggende reden en verantwoording: wordt data niet goed aangeleverd of niet buiten kantoortijd uitgelezen? Grote instellingen worstelen hiermee. Hier zitten dan ook de problemen, niet bij de beschikbare technologie.
Hoe verbeter je de adoptie van digitalisering in de zorg onder zorgprofessionals?
De Nederlandse Federatie Universiteiten (NFU) werkt samen binnen het Citrienprogramma e-health. Hierbij ligt de nadruk ligt op implementatiekunde. Marlies leidt dit programma. Samen met alle UMC’s werkt zij aan integrale, persoonsgerichte digitaal ondersteunde zorg waarin bewezen e-health toepassingen centraal staan die de zorg beter, persoonsgerichter en/of goedkoper moeten maken. Samenwerken met omringende ziekenhuizen, maar ook eerste lijninstellingen en zorgverzekeraars, zorgt ervoor dat zij van elkaar leren. Zij nemen zo beter elkaars succesvolle toepassingen over. Elkaars implementatie overnemen gaat nooit één op één. Dat is ook niet erg, het is juist belangrijk om te begrijpen waar je in een andere omgeving tegenaan loopt bij de versnelling van digitale zorg en dit aan elkaar terug te koppelen. Het Citrienprogramma e-health biedt de UMC’s deze mogelijkheid, waardoor het een heel belangrijk netwerk is geworden ter ondersteuning van de digitalisering van de zorg en vooral de opschaling ervan.
Digitalisering in de zorg voor patiënten
De sleutel voor succesvolle implementatie van digitale ontwikkelingen onder patiënten is laagdrempeligheid, aldus Marlies Schijven. De data in digitale zorgomgevingen moet bij voorkeur gemeten en ingevoerd worden via routes die patiënten al gebruiken, zoals het eigen mobieltje of een veelgebruikte smartwatch. Dit verbinden met elektronische patiëntendossiers als Nexus, Epic en ChipSoft creëert een ecosysteem dat past in het dagelijks leven van de patiënt én de workflow van de zorgprofessional.
Vraagstukken omtrent een digitaal ecosysteem
Hoewel een laagdrempelig, digitaal ecosysteem de toekomst van digitalisering lijkt te zijn, levert het ook nog vragen op:
- Wil de patiënt de gegevens wel ter beschikking stellen en voor wie allemaal?
- Meet de toepassing de patiëntinformatie wel goed en accuraat?
- Komt de informatie op een veilige manier in de patiëntdossiers en waar mag het allemaal voor gebruikt worden?
Stel dat het antwoord op al deze vragen uitgewerkt kan worden en positief is, dan nog blijft de vraag hoe deze data het beste in te zetten is. Algoritmes die betrouwbaar zorginformatie analyseren bestaan (nog) niet en er zijn te weinig mensen in de zorg om constant naar deze data te kijken, vooral in grote hoeveelheden. De betrouwbaarheid, privacyborging en ethische correctheid van AI zijn belangrijke voorwaarden voor de acceptatie van digitalisering in de zorg. Versnelling op dit terrein is dus een noodzaak om het op grote schaal te gebruiken in de zorg.
Wil jij meer weten over digitalisering in de zorg?
De digitale zorgtransformatie is het afgelopen jaar flink versneld, je moet je dan ook voorbereiden op grote veranderingen in de zorg. Je kunt veel informatie ophalen op het Mobile Healthcare congres op 3 oktober 2022. Een belangrijk congres over digitale zorginnovaties en technologieën waar niet alleen diverse inspirerende sprekers komen, maar ook meer dan 1200 bezoekers en gelijkgestemde zorgprofessionals. Het bezoek aan dit congres is gratis, dus schrijf je in!
