Het is de meest alledaagse en tegelijkertijd onze meest intieme handeling: de toiletgang. In de beschutting van ons eigen huis is het een plek waar we rustig onze number one en number two kunnen doen.
En als we ergens heen moeten, naar een bijeenkomst zoals Ouderenzorgtech bijvoorbeeld, dan gaan we er vanzelfsprekend van uit dat er toiletten zijn. En dat we ze kunnen gebruiken.
Tot zover de vanzelfsprekende werkelijkheid van gezonde mensen. Maar wat nu als je in een rolstoel zit, of achter een rollator loopt, reuma hebt, slechte knieën of stijvere spieren door de leeftijd. Of vaker moet plassen. Kun je dan ook overal terecht? Dat valt vies tegen, blijkt tijdens de presentatie van Toilet4Me. Toilet4Me is een kortlopend onderzoeksproject vanuit het Europese AAL-programma (Active and Assisted Living). Vanuit Nederland zijn Stichting Gouden Dagen en Sanmedi bv. betrokken. Onderzocht is waar eindgebruikers, een heel lelijk woord voor ouderen, behoefte aan hebben als het gaat om openbare toiletten.
waar hebben senioren behoefte aan?
Om met de eerste vraag te beginnen: waar hebben senioren behoefte aan? In de eerste plaats aan voldoende toiletten. En dan hoeft het niet eens een gehandicaptentoilet te zijn. Want als je weet waar je met hoge nood terecht kunt, dan kun je met een gerust hart een middagje gaan winkelen. Lida van Egmond zit in een rolstoel en is als ervaringsdeskundige betrokken bij het onderzoek. ‘Ik zou zo graag weer eens gaan winkelen, maar alleen bij de HEMA hebben ze een gehandicaptentoilet. Maar dan moet ik wel eerst de sleutel bij de klantenservice gaan halen’. Ook restaurants en cafés hebben vaak geen invalidentoilet, is de ervaring van Lydia. ‘Dat wordt vaak gebruikt als opslag’.
Wat blijkt? In Nederland hebben we weinig openbare toiletten, veel minder dan bijvoorbeeld in Duitsland. En dat is voor de meeste mensen, middenstand en gemeente incluis, kennelijk geen enkel punt, want wie gaat er eigenlijk over?
Het openbaar toilet
Als er al openbare toiletten zijn, incluis die bedoeld zijn voor gehandicapten, dan zijn ze niet handig in gebruik. Er ontbreken soms steunen om je aan vast te houden, als je vanachter je rollator wilt gaan zitten. Als het toilet te laag is, gaat omlaag en omhoogkomen moeizaam, en over het zelf de billen schoonmaken hebben we het al helemaal niet. Dat lukt niet als je té laag of instabiel zit, en bovendien moeite hebt om de kleine draai naar achter te maken. Een seniorentoilet dat hier wél rekening mee houdt, is dus zeer welkom.
Het prototype van Toilet4Me is veelbelovend. Het heeft een sta-op functie, een douche/droog functie, en een hoog-laagfunctie. Landall Green Parks en de Van der Valkhotels hebben al belangstelling getoond, want senioren vormen een groeiende markt.
Het is de meest alledaagse en ook meest intieme handeling, toiletbezoek. Een activiteit die vaak vergeten wordt, maar wel een enorm effect heeft op bewegingsvrijheid en zelfstandigheid. Hopelijk levert de vervolgfase van het Toilet4Me-onderzoek een seniorentoilet op, die als vanzelfsprekende standaard gaat dienen.
Auteur: José van Berkum.
Vanuit haar adviesbureau voor communicatie (www.vbcom.nl) is ze gespecialiseerd in senioren en technologie.
